Zero Trust là gì? Xu hướng bảo mật hiện đại trong doanh nghiệp

Trong bối cảnh không gian mạng ngày càng phức tạp, mọi doanh nghiệp số – từ tập đoàn đa quốc gia đến SME – đều đứng trước thách thức an ninh ngày một tinh vi: rò rỉ dữ liệu nội bộ, mã độc APT, lừa đảo tấn công qua email, chiếm quyền truy cập từ xa,…. Những giải pháp bảo mật truyền thống, vốn dựa trên lớp tường lửa và niềm tin vào mạng nội bộ, đã không còn đủ sức chống đỡ.

Vì thế, Zero Trust ra đời không chỉ như một mô hình kỹ thuật, mà là một triết lý an ninh mạng, xóa bỏ ranh giới giữa “trong” và “ngoài”, và coi mọi truy cập là nguy cơ tiềm ẩn cần xác minh.

Zero Trust là gì? – Phá bỏ niềm tin mặc định trong hạ tầng số

Zero Trust (Không tin tưởng mặc định) là một kiến trúc bảo mật hiện đại, định hướng theo nguyên lý: “Không tin tưởng bất kỳ ai hoặc bất kỳ thiết bị nào, cho đến khi xác minh đầy đủ và liên tục danh tính, trạng thái thiết bị, vị trí và quyền truy cập.”

Nó không dựa vào vị trí vật lý hay địa chỉ IP để đánh giá độ tin cậy. Dù một thiết bị đang nằm trong mạng nội bộ hay kết nối từ xa qua VPN, mỗi hành động truy cập đều được đánh giá theo ngữ cảnh và phân quyền tối thiểu.

Xem thêm: Firewall là gì? Phân biệt Firewall phần cứng và phần mềm

Vì sao Zero Trust là xu hướng tất yếu?

Các yếu tố thực tiễn buộc doanh nghiệp phải chuyển đổi sang Zero Trust:

Thực tế bảo mật hiện nay	Tác động đến mô hình truyền thống
Nhân viên làm việc từ xa, truy cập hệ thống qua cloud, VPN	Không còn ranh giới rõ ràng giữa mạng nội bộ và mạng ngoài
Thiết bị BYOD, IoT, smartphone tham gia vào hệ thống	Mở rộng bề mặt tấn công, gây khó kiểm soát thiết bị
Tấn công từ bên trong hoặc tài khoản bị chiếm quyền	Mạng nội bộ không còn “an toàn mặc định”
Nhu cầu tuân thủ bảo mật theo chuẩn ISO, NIST, GDPR	Đòi hỏi phân quyền và giám sát minh bạch, có thể audit

Kiến trúc Zero Trust – Các trụ cột công nghệ then chốt

Một mô hình Zero Trust thực thụ cần triển khai đồng bộ 5 lớp công nghệ sau:

Xác thực định danh và truy cập (Identity & Access Management – IAM)

• Triển khai Xác thực đa yếu tố (MFA): mật khẩu + OTP + xác thực thiết bị.
• Ứng dụng Single Sign-On (SSO) để giảm nguy cơ mật khẩu yếu.
• Quản lý vòng đời tài khoản (JML): Join – Move – Leave.

Đảm bảo thiết bị an toàn (Device Trust)

• Kiểm tra tình trạng thiết bị (antivirus, mã hóa, cập nhật) trước khi cấp quyền truy cập.
• Đăng ký danh sách thiết bị đáng tin cậy (Trusted Devices).
• Loại trừ thiết bị root, jailbreak, hoặc không đạt chuẩn.

Phân đoạn mạng siêu nhỏ (Micro-segmentation)

• Sử dụng VLAN, SDN hoặc firewall cấp nội bộ để chia nhỏ vùng dữ liệu.
• Ngăn chặn lateral movement (di chuyển ngang của hacker sau khi xâm nhập).
• Phối hợp chặt chẽ với hệ thống NAC (Network Access Control).

Giám sát hành vi (Behavioral Analytics)

• Ứng dụng SIEM, UEBA để phân tích hành vi bất thường theo ngữ cảnh.
• Ví dụ: truy cập tài nguyên lớn bất thường, đăng nhập từ IP quốc tế, hoạt động ngoài giờ.

Phản ứng tức thời và tự động (Security Orchestration)

• Tích hợp SOAR để tự động cách ly thiết bị, reset tài khoản nghi ngờ.
• Tự động chặn phiên làm việc nếu vượt ngưỡng rủi ro xác định.

Lộ trình triển khai Zero Trust cho doanh nghiệp Việt

Giai đoạn	Hoạt động cụ thể
Đánh giá ban đầu	Rà soát mô hình mạng, tài khoản, phân quyền và rủi ro hiện hữu
Thử nghiệm cục bộ	Triển khai MFA + kiểm tra thiết bị trong một bộ phận tiêu biểu
Mở rộng theo tầng	Áp dụng phân đoạn mạng, giám sát truy cập nội bộ, log chi tiết
Tích hợp hệ thống	Kết nối Zero Trust với SIEM, IAM, NAC và các ứng dụng doanh nghiệp
Đào tạo & cải tiến	Huấn luyện nhân sự IT và end-user nhận thức an ninh liên tục

Zero Trust kết hợp thiết bị mạng – Chiến lược toàn diện

Là nhà phân phối thiết bị mạng hàng đầu, bạn hoàn toàn có thể tư vấn khách hàng tích hợp Zero Trust với:

• Router doanh nghiệp hỗ trợ ZTNA (Zero Trust Network Access)
• Thiết bị SD-WAN kết hợp kiểm soát truy cập và định tuyến an toàn
• Firewall thế hệ mới tích hợp DPI + phân đoạn động
• AP Wi-Fi doanh nghiệp với xác thực WPA3-Enterprise và NAC tích hợp

Việc thiết kế giải pháp phối hợp giữa phần cứng mạng và chính sách bảo mật Zero Trust không chỉ tăng cường khả năng kiểm soát, mà còn nâng cao tính linh hoạt, hiệu quả đầu tư và khả năng mở rộng cho doanh nghiệp.

Zero Trust là nền móng cho chiến lược bảo mật hiện đại

Zero Trust không còn là lựa chọn, mà là điều bắt buộc để đối phó với các mối đe dọa ẩn danh, lan truyền nhanh và có khả năng phá hoại hệ thống từ bên trong.

“Không tin tưởng mặc định. Luôn xác thực. Phân quyền chính xác. Giám sát liên tục.”

Chuyển sang Zero Trust không chỉ là bước tiến kỹ thuật, mà còn là một tuyên bố chiến lược về cam kết bảo vệ dữ liệu, khách hàng và uy tín doanh nghiệp.