Vì sao phải cập nhật firmware router trong hệ thống IoT?

Trong quá trình triển khai IoT tại Việt Nam, từ giám sát công nghiệp, giao thông thông minh, năng lượng, cho đến các hệ thống sản xuất – router luôn đóng vai trò là lớp bảo vệ đầu tiên trước mọi mối đe dọa từ Internet. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn chưa chú trọng đúng mức đến vấn đề lớn nhất trong bảo mật IoT hiện nay: sử dụng router đã quá vòng đời (EOL) và không còn nhận bản vá bảo mật.

Gần đây, cơ quan điều tra quốc tế đã cảnh báo về việc tội phạm mạng đang tích cực khai thác các dòng router EOL thông qua những lỗ hổng vốn đã có sẵn nhưng không còn được nhà sản xuất vá lỗi. Mặc dù cảnh báo được đưa ra từ nước ngoài, nhưng bản chất rủi ro thì hoàn toàn tương đồng với môi trường doanh nghiệp Việt Nam: hệ thống IoT chỉ an toàn khi thiết bị mạng nền tảng, đặc biệt là router được cập nhật đầy đủ firmware bảo mật.

Router: Mắt xích quan trọng nhất trong bảo mật IoT

Router không chỉ là thiết bị kết nối Internet mà còn là “lá chắn” đầu tiên bảo vệ toàn bộ hệ thống IoT. Từ cảm biến ở nhà máy, các bộ điều khiển từ xa, hệ thống SCADA, đến thiết bị quan trắc môi trường… tất cả đều phụ thuộc vào router.

Điều đó dẫn tới một nguyên tắc cơ bản:

Nếu router bị tấn công, mọi lớp bảo mật phía sau đều trở nên vô nghĩa.

Router EOL – vốn đã ngừng nhận bản vá – rất dễ bị tấn công bởi mã độc chuyên khai thác thiết bị lỗi thời. Chỉ cần một lỗ hổng chưa được khắc phục, kẻ tấn công có thể:

• xâm nhập mạng nội bộ
• chiếm quyền điều khiển tuyến truyền dữ liệu
• phá vỡ hoạt động của hệ thống IoT
• hoặc sử dụng thiết bị như một “proxy ẩn danh” để tiến hành các hoạt động phạm pháp

Một số chiến dịch tấn công gần đây cho thấy mã độc có thể khai thác thiết bị mà không cần mật khẩu, chỉ bằng cách quét các cổng mở và gửi lệnh vào các script chưa được vá lỗi – điều cực kỳ nguy hiểm với những thiết bị đã lâu không cập nhật firmware.

Vì sao phải cập nhật firmware router thường xuyên

Đối với bất kỳ thiết bị mạng nào còn được hỗ trợ, việc cập nhật firmware là điều bắt buộc để đảm bảo an toàn.

Firmware không chỉ là tính năng mới – mà là các bản vá giúp đóng lại lỗ hổng bảo mật.

Nhà sản xuất liên tục:

• phát hiện điểm yếu mới,
• vá lỗi trong hệ điều hành mạng,
• cải thiện cơ chế mã hóa và bảo vệ thiết bị.

Trong khi đó, những nhóm tấn công mạng cũng liên tục tìm cách khai thác phiên bản firmware cũ để xâm nhập thiết bị. Nếu doanh nghiệp không cập nhật firmware, router có thể bị biến thành botnet, bị điều khiển từ xa hoặc bị bán quyền truy cập cho các nhóm tấn công khác.

Đáng lưu ý: nhiều loại mã độc router không thể bị phát hiện bởi phần mềm diệt virus thông thường, nên firmware mới chính là “tuyến phòng thủ trực tiếp” quan trọng nhất.

Cách cập nhật firmware trên thiết bị Teltonika

Các thiết bị Teltonika, đặc biệt những dòng router công nghiệp chạy hệ điều hành RutOS, được thiết kế để việc cập nhật diễn ra đơn giản và ổn định.

Doanh nghiệp có hai cách thực hiện:

1. Cập nhật trực tiếp qua WebUI

• Đăng nhập WebUI của router
• Truy cập mục System → Firmware
• Kiểm tra phiên bản và tiến hành cập nhật
• Đảm bảo firmware có chữ ký số của Teltonika

2. Cập nhật từ xa bằng FOTA hoặc RMS

• Đối với thiết bị có kết nối Internet: sử dụng FOTA (Firmware Over-The-Air) để tải và cài đặt trực tiếp từ máy chủ
• Với hệ thống nhiều thiết bị hoặc mô hình điều khiển phân tán: sử dụng Teltonika RMS để cập nhật firmware hàng loạt từ xa, không làm gián đoạn cài đặt hiện tại

Tài liệu hướng dẫn chi tiết luôn được công bố công khai trong phần hướng dẫn sử dụng của Teltonika Networks.

Cam kết hỗ trợ firmware của Teltonika

Một yếu tố quan trọng trong bảo mật IoT là chính sách EOL minh bạch của nhà sản xuất. Teltonika công bố rõ thời gian hỗ trợ firmware tối thiểu cho từng thiết bị, giúp doanh nghiệp chủ động lập kế hoạch thay thế.

Cụ thể:

• 5 năm hỗ trợ sau khi ngừng sản xuất
• 24 tháng đầu: cung cấp đầy đủ bản vá bảo mật và sửa lỗi
• 36 tháng tiếp theo: tiếp tục cung cấp bản vá bảo mật quan trọng (critical security fixes) và hỗ trợ trong khả năng tốt nhất

Mức cam kết này giúp doanh nghiệp nắm rõ thời điểm cần nâng cấp để không bao giờ vận hành IoT trên thiết bị không còn được bảo vệ.

Danh sách EOL của từng thiết bị có thể được xem trực tiếp trên trang EOL của Teltonika Networks.

Hệ thống IoT an toàn không chỉ dựa vào firmware

Cập nhật firmware là nền tảng, nhưng doanh nghiệp cũng cần triển khai thêm các biện pháp bảo vệ hệ thống:

1. Thay đổi ngay tài khoản mặc định

Các tài khoản factory được xem là mục tiêu dễ nhất của tội phạm mạng.

2. Tắt truy cập quản trị từ Internet (Remote Administration)

Hầu hết những vụ tấn công router đều xuất phát từ tính năng này bị mở.

Với nhu cầu giám sát từ xa, doanh nghiệp nên dùng:

• Teltonika RMS
• hoặc VPN bảo mật

3. Phân tách mạng bằng VLAN

Tách IoT và hệ thống doanh nghiệp ra hai vùng độc lập để hạn chế việc lây lan nếu một phân đoạn bị tấn công.

IoT chỉ thực sự an toàn khi thiết bị mạng, đặc biệt là router được cập nhật firmware đầy đủ và vận hành trên nền tảng còn được hỗ trợ. Việc sử dụng router EOL không chỉ ảnh hưởng đến hiệu năng, mà còn mở ra nguy cơ mất an toàn ở cấp độ toàn hệ thống.

Với việc lựa chọn router công nghiệp hiện đại và duy trì thói quen cập nhật firmware định kỳ, doanh nghiệp có thể chủ động bảo vệ hạ tầng IoT và tránh xa các rủi ro đã được cảnh báo từ những sự cố khai thác router lỗi thời gần đây.

Raycom – Nhà phân phối chính của Teltonika tại Việt Nam

Với kinh nghiệm dày dặn trong việc cung cấp các giải pháp mạng công nghiệp, Teltonika Networks mang đến sự kết hợp giữa độ tin cậy, độ bền và tính linh hoạt. Thiết bị mạng công nghiệp Teltonika không chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn sẵn sàng cho các yêu cầu mở rộng trong tương lai của ngành sản xuất công nghiệp.

Raycom Distribution là NPP chính của thương hiệu Teltonika tại Việt Nam. Với mong muốn thúc đẩy việc kết nối với các đại lý, nhà thầu tiếp cận với thiết bị Teltonika chính hãng kèm dịch vụ hỗ trợ tốt nhất, Raycom luôn cam kết đảm bảo các yếu tố:

• Sản phẩm đa dạng: Danh mục sản phẩm đa dạng, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của khách hàng, đặc biệt là các dòng Switch công nghiệp, Router công nghiệp…
• Giá tốt: Các đại lý, nhà thầu và dự án lớn nhỏ luôn được hỗ trợ mức giá tốt đi kèm nhiều ưu đãi hấp dẫn.
• Chất lượng đảm bảo: Sản phẩm đến tay khách hàng luôn là chính hãng với đầy đủ CO/CQ, đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng.
• Hỗ trợ dự án: Raycom sẵn sàng hỗ trợ, tư vấn và thiết kế lên BOM dự án.

Dịch vụ CSKH chuyên nghiệp: tư vấn chuyên nghiệp từ báo giá đến thông tin sản phẩm, lên giải pháp, hỗ trợ kỹ thuật, dịch vụ hậu mãi…

Raycom đã có gần 10 năm kinh nghiệm trong việc phân phối thiết bị và tư vấn giải pháp mạng công nghiệp tại Việt Nam. Đây là nơi tập hợp đội ngũ chuyên gia nhiệt huyết và giàu kinh nghiệm trong ngành.

Với Raycom, Quý Khách Hàng không chỉ nhận được các sản phẩm chất lượng cao mà còn được hỗ trợ bởi đội ngũ chuyên gia tận tâm và giỏi chuyên môn. Bên cạnh đó, quy trình xuất kho và thanh toán được đơn giản hóa và linh hoạt, tiết kiệm thời gian chi phí.

CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN PHỐI RAYCOM

• Hotline/Zalo: 0932 728 972
• Email: info@raycom.vn